Znaczek pocztowy pn. „Niemiecki obóz dla polskich dzieci w Łodzi (1942-1945)”
„Pamięć kształtuje tożsamość wspólnoty i jest niesłychanie ważna dla współczesnych i dla przyszłych pokoleń. Przejawem tej pamięci jest także ten znaczek, który będzie przypominał o martyrologii dzieci, która jest najtragiczniejsza rzeczą, jaką można sobie wyobrazić” – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas prezentacji znaczka pocztowego pt. „Niemiecki obóz dla polskich dzieci w Łodzi (1942-1945)”. Uroczystość odbyła się we wtorek w siedzibie Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu w Łodzi.
Wicepremier przypomniał, że Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu, które upamiętnia tragiczne wydarzenia związane z funkcjonowaniem niemieckiego obozu dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi w czasie II wojny światowej, zostało powołane ponad rok temu.
Aktywność Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu w Łodzi jest widoczna na wielu polach i poprzez swoją działalność wypełnia białe plamy w obszarze pamięci o tragicznych wydarzeniach z czasów II wojny światowej. Dzisiaj prezentujemy kolejny etap naszej pracy – powiedział prof. Piotr Gliński.
Szef resortu kultury podkreślił, że w działalności instytucji pamięci bardzo ważną rolę odgrywa edukacja.
Jedną z form edukacji jest także filatelistyka, kiedyś bardzo popularna. Poczta Polska jest bardzo aktywna w tym obszarze, dzięki czemu powstają bardzo ważne i piękne znaczki, które wskazują rzeczy istotne dla naszej wspólnoty. Znaczek prezentowany dzisiaj będzie funkcjonował jako element listu, a przecież w Muzeum Dzieci Polskich mamy wystawę listów, które są bardzo ważne. Jest to zatem naturalne nawiązanie do tej wystawy – wskazał wicepremier.
Minister kultury podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do zrealizowania tej inicjatywy – dyrektorowi Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu w Łodzi, zarządowi Poczty Polskiej, a także Rzecznikowi Praw Dziecka i oddziałowi Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi, które wspierają działania Muzeum.
Współpraca i synergia pomiędzy instytucjami zawsze przynosi dobro – podsumował prof. Piotr Gliński.
Znaczek upamiętniający martyrologię dzieci
Znaczek został wprowadzony do obiegu 8 grudnia 2022 r., a jego emisja wpisała się w organizowane przez Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu obchody 80. rocznicy utworzenia niemieckiego obozu koncentracyjnego dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi. Uroczystą prezentację znaczka zaplanowano w przededniu 78. rocznicy zakończenia funkcjonowania obozu.
Emisja znaczka jest kolejnym dowodem pamięci o ofiarach obozu przy ul. Przemysłowej w Łodzi. Znaczek przedstawia dwie dziecięce postaci za drutem kolczastym, które symbolizują cierpienie małych więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego. Autorem projektu jest Jan Konarzewski.
Znaczki w formacie 31,25 x 43 mm wydrukowano w nakładzie 144 tys. sztuk.
Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu
Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu powstało jako państwowa instytucja kultury na podstawie zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 31 maja 2021 r. Od 1 czerwca 2021 roku funkcjonuje w siedzibie tymczasowej. W grudniu 2022 r. podpisano akty notarialne dotyczące nabycia przez Muzeum dwóch budynków mieszczących się na terenie dawnego niemieckiego obozu koncentracyjnego dla polskich dzieci – pod utworzenie stałej siedziby Muzeum w Łodzi – oraz oddziału placówki w Dzierżąznej k. Zgierza.
Zadaniem Muzeum jest stworzenie przestrzeni wystawienniczej i ośrodka naukowego inspirującego do refleksji na temat niemieckiego nazistowskiego obozu dla polskich dzieci w Łodzi – Kinder-KL Litzmannstadt oraz gehenny dzieci polskich w czasie II wojny światowej w Łodzi i poza nią – na terenach Polski okupowanych przez niemiecką III Rzeszę i ZSRR, powojennych losów dzieci – sierot wojennych w Polsce, a także dzieci Żołnierzy Wyklętych – bohaterów polskiego podziemia niepodległościowego. Muzeum ma również gromadzić, opracowywać, przechowywać i udostępniać zbiory związane z historią Kinder – KL Litzmannstadt.
Obóz przy ul. Przemysłowej w Łodzi
Obóz prewencyjny dla młodych Polaków Policji Bezpieczeństwa w Łodzi, nazywany także Kinder-KL Litzmannstadt, powstał na terenie wydzielonym z łódzkiego getta. Był przeznaczony dla dzieci i młodzieży polskiej od 6 do 16 roku życia. Został utworzony 1 grudnia 1942 roku. Pierwszy transport więźniów przybył 11 grudnia 1942 roku. Obóz miał być miejscem przetrzymywania polskiej młodzieży przyłapanej na drobnych przestępstwach, bezdomnej albo pozbawionej opieki z powodu aresztowania lub stracenia rodziców.
W oparciu o źródła, historycy podają, że przez obóz przeszło od 2 do ponad 3 tys. dzieci, a zmarło niemal 200. Wiadomo jednak, że często numer zmarłego dziecka przechodził na kolejne, dlatego dokładna liczba ofiar obozu nie jest znana. Przyczyną śmierci były głodowe racje żywnościowe, praca ponad siły, fatalne warunki sanitarne i brutalne traktowanie młodocianych więźniów.
Obóz przy ul. Przemysłowej funkcjonował do 19 stycznia 1945 roku, czyli do końca okupacji niemieckiej w Łodzi.
