HISTORIA USTANOWIENIA UROCZYSTOŚCI BOŻEGO CIAŁA

Boże Ciało – to Uroczystość liturgiczna ku czci Najświętszego Sakramentu. Głównym punktem obchodów jest procesja eucharystyczna ulicami miasta, podczas której publicznie wyznajemy wiarę w obecność Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, oddajemy Mu cześć i dziękujemy za łaski płynące przez ten Sakrament, a także przepraszamy Go za zniewagi wyrządzone przez słabość ludzką i bluźnierstwa niewiernych.

Uroczystość Bożego Ciała została ustanowiona na skutek widzeń św. Julianny z Cornillo (Francja). Kiedy była przeoryszą klasztoru augustianek w Mont Carnillon koło Liege, w roku 1245 doznała objawień, w których Chrystus zapragnął, aby ustanowiono dzień, w którym cały Kościół obchodziłby Uroczystość Jego Ciała i Krwi. Wyznaczył również dzień uroczystości – czwartek po niedzieli Świętej Trójcy. Biskup Liege Robert z Thourotte po dokładniejszym zbadaniu objawień św. Julianny postanowił spełnić życzenie Pana Jezusa. W roku 1246 odbyła się pierwsza procesja eucharystyczna. W tym samym roku umiera biskup Robert, a wyższe duchowieństwo i teolodzy Liege potępili ten typ okazywania Chrystusowi czci i omal nie oskarżyli Julianny o herezję i przenieśli ją karnie na inną placówkę na prowincji. Jednak na skutek interwencji archidiakona katedry w Liege Jakuba, który przedstawił sprawę kardynałowi Hugo z powrotem zatwierdzono święto. W roku 1251 po raz drugi archidiakon Jakub poprowadził ulicami Liege procesję eucharystyczną. Archidiakon został wkrótce biskupem w Verdun, patriarchą Jerozolimy i ostatecznie papieżem. Panował jako Urban IV. To on w 1264 wprowadził w Rzymie uroczystość Bożego Ciała. Na ogłoszenie święta wpłynął cud eucharystyczny w Bolsenie (Włochy), który miał miejsce w 1263 r. Gdy kapłan odprawiał Mszę św. Hostia w jego rękach zaczęła krwawić. Natychmiast pokazał to przebywającemu w Orvieto papieżowi Urbanowi IV, który wziął korporał, umieścił go w relikwiarzu w katedrze w Orvieto i ogłosił, iż miał miejsce cud eucharystyczny. W 1264 r. papież Urban IV bullą Transiturus ustanowił uroczystość dla całego Kościoła. Uzasadniając przyczyny jej wprowadzenia wskazał „{…] zadośćuczynienie za znieważanie Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, błędy heretyków oraz uczczenie pamiątki ustanowienia Najświętszego Sakramentu, która w Wielki Czwartek nie może być uroczyście obchodzona ze względu na powagę Wielkiego Tygodnia”. Korzystając z tego, że na dworze papieskim przebywał wówczas św. Tomasz z Akwinu, papież Urban IV polecił mu opracowanie tekstów liturgicznych na tą uroczystość. Stąd się też wzięła pieśń, którą znamy do dzisiaj „Przed tak Wielkim Sakramentem…” Ze względu na śmierć Urbana IV bulla ta nie została jednak ogłoszona a tym samym nie została ustanowiona. Uczynił to dopiero papież Jan XXII w 1317 r. i wprowadził do kalendarza liturgicznego Święto Najświętszego Ciała Chrystusa.

We Włoszech kiedy w 1870 przestało istnieć Państwo Papieskie zrezygnowano wówczas z zorganizowania procesji w Wiecznym Mieście. Zwyczaj ten przywrócił dopiero Jan Paweł II w pierwszym roku swego pontyfikatu. Jego następcy tradycje tę podtrzymali.

Święto Bożego Ciała w Polsce obchodzone jest od XIV w. Jako pierwszy wprowadził tą uroczystość w diecezji krakowskiej bp. Nanker w 1320. Zwołał synod i omawiał teologię Najświętszego Sakramentu. Już w XIV w. procesje odbywały się w Płocku i Wrocławiu. Święto musiało być znane w Poznaniu w XIV w. bowiem w 1399 r. z fundacji Władysława Jagiełły powstał tam kościół pod wezwaniem Bożego Ciała. W 1420 r. na synodzie gnieźnieńskim uznano uroczystość za powszechną. Pod koniec XIV w. święto było już obchodzone we wszystkich polskich diecezjach i było zaliczane do świąt głównych. Od końca XV w. podczas celebracji tego święta udzielano błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem. W wieku XVI do Polski przybył zwyczaj z Niemiec, a chodzi o procesję z monstrancję z Najświętszym Sakramentem do czterech ołtarzy, przy których są czytane fragmenty z ewangelii, a więc po kolei – Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Od okresu rozbiorów w świadomości polskich wiernych udział w procesji Bożego Ciała był łączony z okazją zamanifestowania przynależności narodowej. Stan taki utrzymywał się także po II wojnie światowej. W okresie Polski Ludowej urządzanie procesji ulicami miast było niejednokrotnie zakazywane przez władze państwowe. Od dawna jest znany zwyczaj, że do kościoła na czas Oktawy Bożego Ciała przynoszono wianki z ziół i ziemię z pól. Po zakończonej Oktawie brano ziemię i kładziono na polach prosząc Boga o dobre plony, a zioła z wianków podawano chorym zwierzętom, aby przywrócić je do zdrowia. Jak widać Uroczystość Bożego Ciała ma dużo szerszą tradycję niż nam się może zdawać. Jest to jedno z najważniejszych świąt w Kościele. Jest to podziękowanie Jezusowi za dar Eucharystii, za to że dał nam się cały! Kochajmy Eucharystię tak jak Św. Tarsycjusz – Męczennik Eucharystii, który nie zawahał się oddać życie za Chrystusa obecnego w Najświętszym Sakramencie. Dlatego prośmy właśnie podczas tej Uroczystości, Pana Jezusa o dobrych i gorliwych kapłanów, polecając Mu całe Duszpasterstwo Kościoła.